Oerkoken en de Outdoor Outfitters – een Review

Bij de Voedzame Keuken gaat het over traditioneel koken met pure ingrediënten. Maar wat is nou traditioneel, hoe ver gaat dat terug? Is dat zoals mijn oma kookte, of diens moeder, of gaan we veel verder terug in de tijd? Zoals bijvoorbeeld in de Middeleeuwen of zelfs bij de Romeinen?

 

Of toch terug naar het paleolithisch tijdperk, de oertijd? En moeten we dan alle moderne keukenhulpjes en machines de deur uit doen? Want weliswaar heb ik dezelfde keukenmachine als mijn oma ook ooit had (ja zo oud is dat ding al!), het is toch een modern apparaat…

 

Nee, natuurlijk niet, we kunnen prima gebruik maken van veel van deze moderne apparaten en kookgerei*, ze maken dat de toch al meer tijdrovende manier van eten bereiden allemaal iets sneller gaat.

 

Oerkoken

Dat neemt niet weg dat het ook hartstikke léuk kan zijn en veel voldoening geven, om te koken met echt oude technieken met een pot boven het houtvuur! Echt Oerkoken dus. Dat maakt het oergevoel, dat in ieder mens zit helemaal los!

Dus toen ik op het boek Oerkoken stuitte, ging mijn hart meteen sneller kloppen. Dat zijn pas echt traditionele kooktechnieken! En ideaal om nu in de zomer uit te proberen in plaats van de barbecue, wat eigenlijk een steeds meer gemoderniseerde vorm is van oerkoken, zeker als je dat op een elektrische barbecue doet! En dan al dat zwart geblakerde vlees…

Of nog erger: als de buren gaan barbecuen, en alle dikke rookwolken (want ze kunnen het natuurlijk niet…)

Of zoals de ondertitel ook al zegt:

Terug naar de Vuurplaats, een Rustgevende manier van Koken met Respect voor de Natuur 

Koken op houtvuur met gietijzeren pannen met niet meer gereedschap dan een stel goede messen en een houten snijplank. Uiteraard met biologische ingrediënten uit de streek. Alles is oer, al kun je de meeste technieken ook gewoon toepassen binnen, thuis op je fornuis of in de oven. De schrijver Willem ter Steeg is een oermens pur sang. In de inleiding zegt hij:

Een oermens kiest voor eerlijke, oorspronkelijke materialen. Mensen zeggen wel eens: “Wat je van ver haalt, is lekker”; daar ben ik het niet mee eens. In een straal van 50 kilometer, in je eigen omgeving, zijn in Nederland heel lekkere en eerlijke producten te verkrijgen. Ingrediënten waarmee niet is geknoeid. Producten die uit de natuur komen en daar de verzorging hebben gekregen die ze nodig hebben om te groeien. Met ons voedsel zijn we van de oorsprong afgeraakt.

Hij gelooft dat het knoeien met producten, zoals bij gentech gebeurt niet gezond is en misschien wel eens de oorzaak van veel van de huidige welvaartsziekten zou kunnen zijn.

Ook zouden we, volgens hem weer meer tijd moeten besteden aan eten, het is immers een basisbehoefte van de mens. Hij zegt dat wanneer we dat niet doen, we onszelf verwaarlozen.

Met zijn boek Oerkoken wil hij je daarmee op weg helpen. Een boek voor iedereen die echt oer wil leren koken op een houtvuur of voor wie dat al doet, maar daar verder mee wil gaan en meer geschikte recepten zoekt. Voor de oermens in ieder van ons!

Prachtig toch? Gaat jouw bloed ook al sneller stromen? Wordt de oermens in jou al wakker? Willen we dit eigenlijk niet allemaal, rond een houtvuur zitten met elkaar en een lekker potje koken?

 

Oerelementen

Willem wil met zijn levenswijze zo dicht mogelijk bij de natuur staan en maakt daarom ook bij het bereiden van voedsel, gebruik van de oerelementen hout, ijzer en vuur. Het liefst dus in pannen van gietijzer op een houtvuur.

In het boek Oerkoken vertelt hij precies hoe je een goed houtvuur moet opstoken, er zijn zelfs verschillende manieren met elk hun eigen toepassing. Ook erg nuttig is het hoofdstuk over messen, een onderwerp dat ik hier op dit blog ook nog eens uitgebreid aanbod zal laten komen. Een goed, scherp mes is echt het halve werk namelijk!

En natuurlijk ontbreekt de uitleg over de verschillende gietijzeren pannen, zoals de Dutch Oven, niet en hoe je gietijzer moet behandelen, zodat je er een leven lang plezier van kunt hebben.

 

Gietijzeren pannen

Zelf heb ik al heel wat jaren ervaring met gietijzeren pannen in de keuken. Vroeger thuis hadden we al twee grote pannen, ooit uit Denemarken meegenomen door mijn vader in zijn rugzak(!).

Inmiddels heb ik zelf thuis ook een aantal gietijzeren pannen. Ik vind ze ideaal, al zijn ze wel wat zwaar, wat vooral voor kinderen een bezwaar kan zijn.

Hoewel ik ook een stel roestvrij stalen koekenpannen heb, werk ik toch het liefst met de gietijzeren pannen. En ook mijn stoofpotten en de meeste soepen maak ik graag in mijn gietijzeren pannen.

Gietijzer is een goede warmte geleider, waardoor het eten gelijkmatig kan garen, zelfs op een houtvuur dat nooit een gelijkmatige hitte afgeeft. Ook houden de pannen lang warmte vast. Niet alleen blijft je eten dan langer warm, maar ook vangt het zo weer het af en toe dalen van de temperatuur op een houtvuur op.

Voordeel is ook dat ze behalve op een houtvuur of op het gas, ook in de oven kunnen, in de kleine stoofpan bak ik zelfs mijn brood!

Waar je wel rekening mee moet houden is dat het gietwerk niet altijd van even goede kwaliteit is, daar is vaak de prijs dan ook naar. Wij hebben zelf ook ooit twee pannen gekocht die vrij goedkoop waren en daarvan is inderdaad het gietwerk niet super. Het is veel minder glad en minder gelijkmatig, wat resulteert en een slechtere warmte verdeling.

 

Outdoor Outfitter

Samen met zijn vrouw runt Willem ook een webshop: Outdoor Outfitter. Daar kun je terecht voor allerlei typische ‘Oerkoken producten’. Vanaf de jaren 80 is hij echte Amerikaanse Dutch Ovens gaan importeren en daarna kwamen er steeds meer gietijzeren artikelen in de winkel, zoals koekenpannen, grilplaten, sauspannen enz..

Later kwamen daar ook nog de Zuid-Afrikaanse Potjies bij, vergelijkbaar met de Dutch Oven, maar met langere poten en boller van vorm. Dat de Dutch Oven oorspronkelijk uit Nederland komt, is een open deur, maar ook de Potjie komt hier oorspronkelijk vandaan.

 

 

Van Outdoor Outfitter ontving ik een prachtige gietijzeren koekenpan, net even een maatje kleiner dan degene die ik thuis al heb. Een heel mooi maatje ook voor de kinderen om bijvoorbeeld hun dagelijkse ei in te bakken.

De pan was al netjes ingebrand, zoals nodig is bij gietijzeren pannen voor je ze kunt gebruiken, zodat ik er meteen mee aan de slag kon. En dat heb ik gedaan en zo ook mijn zoon die iedere dag een ei voor zichzelf bakt. Prettig voor hem is dat deze pan wat kleiner en dus minder zwaar is dan de pan die we al hadden.

Mijnheer, die verknocht is aan zijn eigen gietijzeren Lodge koekenpan, mocht ‘m natuurlijk ook uitproberen en was er zeer over te spreken. Natuurlijk heeft deze nieuwe pan nog niet de patina die een pan heeft die al jaren wordt gebruikt, oftewel hij is nog niet well seasoned, zoals de Amerikanen plachten te zeggen, dat zal vanzelf komen, want ik merk nu al dat deze graag gepakt wordt voor allerhande bakklusjes en niet alleen door mijzelf!

 

 

Nu spaar ik voor een heuse Dutch Oven, zodat ik straks ook echt met een driepoot buiten boven een houtvuur van alles kan koken, braden, stoven en bakken, zelfs brood zou je daarin moeten kunnen maken, lijkt me echt super! Deze lijkt me wel wat voor ons gezin, of wat dacht je van deze echte heksenketel!?

 

Recepten

Als ik recepten moet uitkiezen uit een boek voor een review, bekijk ik van elk recept eerst de ingrediëntenlijst. Heel veel recepten vallen dan vanzelf al af, omdat ik veel ingrediënten niet mag hebben vanwege mijn GAPS-dieet. Ook vallen recepten af met groenten die niet in het seizoen zijn of met producten die ik hier in de omgeving moeilijk of niet (biologisch) kan krijgen of die me te duur zijn.

Uit wat er dan nog overblijft kies ik vaak die recepten waarvan ik de ingrediënten grotendeels of zelfs allemaal al in huis heb of zo van de tuin kan halen. Deze manier vergemakkelijkt het kiezen aanzienlijk!

 

 

Uit het boek maakte ik een heerlijke romige paddenstoelensoep. Het recept is voor een gebonden soep, maar omdat ik geen granen of andere zetmeel producten mag, heb ik het binden min of meer achterwege gelaten, hoewel de room en de eierdooiers de soep ook wel enigszins binden. Deze soep was een waar succes, zelfs mijn twee moeilijke eters vonden ‘m heerlijk!

In de gekregen koekenpan maakte ik gevulde portobello’s, iets dat ik zeker vaker ga maken, want ook dit recept werd hier door iedereen goed ontvangen. Niet moeilijk om te maken en zeer smakelijk. De broodkruim heb ik vervangen door wat kokosmeel en zo was het een perfect GAPS-legal recept en als je de kaas weglaat ook prima voor Paleo eters.

Wat ik vooral erg leuk vond, was het recept voor tong. Toevallig had ik een tong in de vriezer liggen en ik zat er een beetje tegenaan te hikken om daarmee aan de slag te gaan. Het boek Oerkoken trok me over de streep, hoewel iedereen riep dat ze dat toch écht niet gingen eten.

Het grappige was dat juist mijn jongste twee, die over het algemeen wat moeilijkere eters zijn, het gewoonweg heerlijk vonden! Uiteindelijke wilde de oudste en Mijnheer het ook wel proeven, ze zijn niet zo avontuurlijk ingesteld als het om eten gaat. Ze vonden het lekker, maar het idee bleven ze vreemd vinden.

 

 

Het recept uit het boek en wat ik er vervolgens mee gedaan heb, zal ik volgende week op het blog zetten.

 

Oerkoken niet Paleo

Paleo wordt ook wel het oerdieet genoemd en je zou daarom misschien denken dat het boek Oerkoken gaat over deze manier van eten. Dat is echter niet het geval. Paleo gaat vooral over wat je vooral níet zou moeten eten (suiker, granen, zuivel en peulvruchten) en wordt er door de meeste geen of weinig aandacht besteed aan de manier waarop het wordt klaargemaakt en welke attributen daarbij worden gebruikt.

Oerkoken echter gaat echt over de manier waarop je kookt, welke materialen je daarbij gebruikt. Er worden dus geen voedingsmiddelen geschuwd, sterker nog, er is een heel hoofdstuk aan granen gewijd.

Ook peulvruchten (bonen) en aardappelen kom je veelvuldig in het boek tegen. Deze granen en bonen worden meestal ook niet op de traditionele manier bereid, dat wil zeggen dat ze voor gebruik gefermenteerd of gekiemd worden (zie hier over het weken van granen en hier over peulvruchten). Wel staat er een recept in voor een zuurdesembrood in de Dutch Oven.

Wat er over vetten geschreven wordt en de olie die veelal in de recepten gebruikt wordt (koolzaadolie) is ook iets waar ik niet achter sta, maar wat ik gemakkelijk kan aanpassen naar eigen inzicht.

Wel mooi is het stuk over vlees en vis, vlees moet volgens de schrijver van dieren komen die buiten hebben geleefd en niet opgesloten hebben gezeten in kleine ruimtes. Ze moeten bewogen hebben. Zelfde met vis, vis moet flink bewogen hebben en liefst wild gevangen zijn. Helemaal mee eens, al zou ik er nog aan toevoegen dat ook het dieet van de dieren belangrijk is: grasgevoerd vlees, geen granen.

 

Conclusie

Als je dus opzoek bent naar een echt Paleo kookboek met oerdieet recepten, dan kun je misschien beter opzoek gaan naar iets anders…

Aan de andere kant, staat er genoeg in dat je, soms met wat aanpassingen, kunt gebruiken of waardoor je je kunt laten inspireren. Daar is het mij zelf meestal om te doen met recepten boeken en daar is dit boek uitstekend geschikt voor.

En wat is er nou meer oer dan een gerecht met pure, paleo-proof ingrediënten te koken in een Dutch Oven of Potjie boven houtvuur?!

Voor de WAPF mensen onder ons zijn de recepten een stuk passender en kun je de meeste wel zodanig aanpassen dat ze goed te gebruiken zijn. Kiem de granen en bonen, vervang de suiker door een natuurlijker zoetmiddel en de oliën door bijvoorbeeld kokosolie en je komt een heel eind!

Een inspirerend kookboek voor een manier van koken waar veel mensen geen kaas van hebben gegeten. Laat de oermens in je wakker worden en ga aan de gang met deze eerlijke materialen en pure ingrediënten voor het ware oergevoel!
Interessant artikel? Schrijf je dan nu in voor de nieuwsbrief en ontvang alle updates in je mailbox!

[mc4wp_form]

 

 

*Let wel dat niet álle moderne apparaten even geschikt zijn of aan te raden. Zo raad ik bijvoorbeeld wel de magnetron af! En ook apparaten met een anti-aanbaklaag, zoals broodbakmachines, tostiapparaten of gewoon koekenpannen met anti-aanbaklaag zou ik je niet adviseren. Echter de modernere variant met een keramische laag dan weer wel! Mocht er ooit een broodbakmachine komen met zo’n keramische laag en een zelf in te stellen rijstijd voor zuurdesem, dan houd ik me aanbevolen!

 

Disclosure: Dit is een gesponsord artikel, in die zin dat ik het boek en de pan heb gekregen om te kunnen reviewen. Er staan verder geen affiliate links in het artikel, ik ben gewoon een enthousiast geworden klant