Een mede health/food blogger vroeg mij onlangs om een review te schrijven over twee in eigen beheer uitgegeven boekjes: Lekker Anders! en Etenswijs.
Het eerste boekje ‘Lekker Anders!‘ is een boekje geschreven door Gea van der Wal en Dorothé Lueb. Het tweede boekje Etenswijs, een (r)evolutionair receptenboek, is een uitgave van de eerstejaars studenten van de opleiding Epigenetisch Therapeut van het Evenwijs instituut, waaronder Gea van der Wal van Geaardleven.nl.
Omdat ze veel overeenkomsten met elkaar vertonen, behandel ik ze beide in een blogpost.
Voor Gea mij benaderde om een review te schrijven over deze boekjes, had ik nog niet eerder van Evenwijs gehoord en kende ik de recepten boekjes ook niet.
Evenwijs
Evenwijs blijkt een opleidingsinstituut te zijn voor wat ze noemen de Humane en Veterinaire Epigenetica. Epigenetica wordt tegenwoordig omschreven als ‘de studie van erfelijke veranderingen in de werking van het genoom (genenbestand), die plaatsvinden zonder wijziging in de DNA reeks’.
Of zoals in de Wikipedia aangegeven wordt:
Het huidige gebruik van de term epigenetica binnen de biologie doelt op twee gebieden:
- het onderzoek naar de uitwerking van genen op het fenotype bij de ontwikkeling van een organisme.
- het onderzoek naar erfelijke veranderingen in gen-functie zonder dat de moleculaire DNA-structuur verandert. Hierbij wordt ook het onderzoek naar de invloed van het milieu op de fenotypische uiting van genen bedoeld.
Evenwijs stelt zich ten doel om met de inzet van epigenetische kennis de gezondheid van mens en dier te bevorderen. Zij doet dit door het geven van lezingen, themadagen, cursussen en opleidingen.
De boekjes
Beide boekjes beginnen met algemene adviezen voor gezonde voeding. Tips waar ik in het algemeen wel mee eens ben, al heb ik wel wat kanttekeningen hier en daar:
- Zo vind ik het jammer in het stukje over vetten dat weliswaar de dierlijke, verzadigde vetten worden genoemd als oké om te gebruiken, maar mis ik daar een opmerking over het belang van deze vetten en de in vet oplosbare vitamines. Ook wordt er niets gezegd over verhitting van vetten en dat je beter de verzadigde vetten als kokosolie kunt gebruiken om in te bakken en niet olijfolie.
- Noten worden genoemd als goede bron van eiwitten, maar helaas wordt er niets gezegd over het belang van het weken van noten om het fytinezuur en andere anti-nutriënten af te breken. En ook niets over de aanzienlijke hoeveelheden meervoudig onverzadigde vetzuren in noten en de ontstekingsbevorderende omega 6.
- Agave siroop wordt genoemd als suikervervanger. Gelukkig wordt er wel bij vermeld dat je het met mate moet gebruiken in verband met het hoge fructose gehalte waardoor je leverproblemen kunt krijgen. Voor mij is agave daarnaast ook nog een te sterk bewerkt product en zou ik nooit als vervanger aanraden. Zie ook mijn artikel Goed Gezoet.
- Waar ik ook een beetje moeite mee heb is dat het hier en daar al uitgaat van enige voorkennis en mis ik wat uitleg, waarom het een wel en het ander niet wordt aanbevolen. Sommige dingen zouden bij mensen met wat minder achtergrondkennis veel vragen kunnen oproepen.
Het boekje Etenswijs heeft een handig kaartje erin waar verschillende lichamelijke processen, zoals detoxificatie, energie of spijsvertering worden beschreven. Bij ieder recept is te zien voor welk van deze processen het gerecht bevorderlijk of stimulerend zijn. Alle gerechten zijn afgestemd op de werking van het menselijk lichaam en de bouwstoffen die het in een bepaalde situatie nodig heeft.
Het boekje Lekker Anders! heeft nog een handig schema van producten die je beter kunt vermijden, het waarom daarvan en waardoor je ze het beste kunt vervangen. Ook bevat het een handig overzicht voor je voorraadkast en een een overzicht voor goede bronnen van de macronutriënten en micronutriënten.
Beide boekjes missen helaas een index, vooral bij Etenswijs, omdat zoveel recepten zijn, zou dat erg handig zijn geweest. Ik zoek namelijk vaak recepten bij een bepaald ingrediënt, omdat ik dat dan net voorhanden heb uit de tuin bijvoorbeeld. Wellicht een tip voor volgende uitgaven?
Het Uiterlijk
Als trouwe lezer van dit blog, weet je misschien wel dat ik ooit ben opgeleid tot grafisch vormgever. Ik kan het dan ook nooit laten om naar de vormgeving van een boek te kijken. Ik ben erg van ‘het oog wil ook wat’. Vooral bij het eerste boekje Lekker Anders! laat de vormgeving een beetje te wensen over, het is duidelijk niet vormgegeven door iemand met verstand van zaken en dat is jammer!
Als beelddenker houd ik ook erg van plaatjes. Mijn oudste dochter die ook graag in kookboeken neust, laat alle kookboeken zonder foto’s van de gerechten links liggen. Ze gunt ze geen blik waardig. Die neiging heb ik ook, maar dan kan ik er geen review over schrijven natuurlijk!
Dus zet ik me daarover heen en laat me zelf een beeld vormen tijdens het lezen. En gelukkig, de recepten maken werkelijk álles goed!
De Recepten
Zelden heb ik met kookboeken dat er zó veel recepten in staan die ik meteen wil uitproberen! Ik begon met de boekenleggers en de kaarten die erbij zaten er tussen te stoppen, toen gingen er kassabonnetjes die ik naast me had liggen er tussen en vervolgens moest ik opstaan om een papier te pakken en in stukken te scheuren, zodat ik die ertussen kon leggen. Van de week maar even bij de Action van die gekleurde plaklabels gekocht, want die papiertjes vallen er steeds uit natuurlijk 🙂
In Lekker Anders! zijn de recepten, een stuk of 60, ingedeeld op de volgende manier:
- Lunch anders
- Soep anders
- Aardappel anders (ken je ‘m nog uit de supermarkt?)
- Pasta anders
- Hartige taart anders
- Toetje anders
- Snoeperij anders
De indeling in Etenswijs is iets anders:
- Smoothies
- Voor- en lunchgerechten
- Soepen
- Hoofdgerechten
- Bijgerechten
- Desserts
- Lekkernijen
En dat boekje bevat maar liefst iets van 150 recepten! Het leuke ook van dat boekje is dat bij ieder recept staat geschreven welk lichamelijk proces ermee wordt ondersteund.
Alle gerechten in het boek zijn:
- Graanvrij (en dus glutenvrij)
- Zuivelvrij
- LowCarb
- Vrij van industriële zoetmiddelen en kunstmatige toevoegingen
- Boordevol bouwstoffen, vitaminen en mineralen
De meeste gerechten zijn Paleoproof (ik kwam een enkel recept met peulvruchten tegen) en heel veel gerechten zijn daarom ook GAPS-legal.
Sprinkhanen
Het leuke van de recepten is dat er ook een heel aantal tussen zit met ingrediënten die je in andere kookboeken niet zo gauw zult tegenkomen. Er staan verschillende recepten in met lever bijvoorbeeld. Heel gezond en een onderwerp waar ik gauw nog eens een blog aan wil wijden. Ik maak er zelf meestal een parfait van, maar het is altijd leuk om meerdere recepten er voor te hebben!
Nog bijzonderder zijn de recepten met daarin sprinkhanen of meelwormen verwerkt! Nu heb ik ooit eens ergens sprinkhanen gegeten en had ik een bakje daarvan meegenomen naar huis. Dat bleef maar ergens achter in de kast staan, maar nu kon ik het mooi gebruiken! En dat heb ik ook gedaan natuurlijk! Tot afschuw van de rest van het gezin, die er niet veel van moesten hebben. Alleen mijn oudste dochter, het groentemonster die toen mee was en ook daar een sprinkhaan had geproefd wilde wel.
Eigenlijk zit er geen smaak aan, aan die dingen, je moet ze lekker maken met kruiden en dan bakken, dan krijg je een soort paprikachips-achtig iets.
Wat ik maakte
Uit Lekker Anders!
Omdat ik maar moeilijk kon kiezen, heb ik verschillende recepten uit beide boekjes gemaakt. Zo maakte ik uit Lekker Anders! de kokossoep met prei en meloen. Ik vond ‘m heerlijk, maar de rest allemaal niet zo en ze bedachten dat deze koud misschien wel lekkerder zou zijn. Dat hebben we geprobeerd en inderdaad, dan is hij nog veel lekkerder en wilden anderen hem ook graag eten!
De soepen in beide boekjes worden niet met (botten)bouillon gemaakt en dat vind ik jammer, want ik laat nooit een kans voorbij gaan om ergens bouillon in te doen! Ik heb ‘m nu ook zonder gemaakt, want mijn kippenbouillon was net op, maar ik denk dat ik ‘m de volgende keer wel daarmee ga maken.
Ook maakte ik een tonijn taart, welke bijzonder lekker was en ook zeer zeker voor herhaling vatbaar. Zelfs mijn groentemonster, die het niet zo op vis heeft, vond ‘m super lekker! Vooral lekker met een frisse salade erbij!
Uit Etenswijs
Gister maakte ik nog de Lever op een saladebedje, een detoxificatie recept. Dapper als ze is, heeft mijn groentemonster daar ook van gegeten, al vond ze het niet echt lekker, die lever. Mijnheer wilde het ook wel, omdat hij weet hoe gezond het is en vond het best te doen. Tja en ik, ik eet het gewoon graag en de combinatie met sla en kiemen en champignons vond ik erg goed! De andere twee familieleden zijn niet zo avontuurlijk en weigerden te proeven…
Ook maakte ik de Ratjetoeschotel met sprinkhanen en zalm, die moesten tenslotte ook maar een keer op! Ik had helaas geen zeekraal, en taugé mag ik vanwege het GAPS dieet niet hebben, maar evengoed was het een heerlijk maal, met werkelijk van alles en nog wat er in: courgette, paddenstoelen, spinazie, gember, kurkuma en natuurlijk wilde zalm en de sprinkhanen.
Er bij maakte ik de bloemkoolpannenkoekjes, die wel wat weg hebben van de pizzabodem die ik ook wel maak. Ze moesten wel veel langer in de oven dan in het boekje staat aangegeven. Ook knijp ik bij de pizzabodem zoveel mogelijk vocht uit de gestoomde bloemkool, dat werd in dit recept niet aangegeven, maar heb ik hier ook maar wel gedaan.
Deze beide recepten waren goed voor het leveren van energie.
Kortom
Ondanks de uiterlijke tekortkomingen en de enkele kanttekening bij de informatie over voeding en gezondheid, vind ik beide boekjes absoluut de moeite waard. De recepten zijn inderdaad anders dan wat je doorgaans tegenkomt. Ze zijn niet ingewikkeld of moeilijk om te maken en bevatten ingrediënten die je elders niet zo makkelijk tegen zult komen. Het leuke is ook dat bijna alle recepten geschikt zijn voor mensen die volgens de paleo lifestyle eten, maar dat er ook voor vegetariërs veel instaat.
Voorlopig verdwijnen ze bij mij niet in de kast, ik ga er zeker nog regelmatig iets uit koken!
Beide boekjes zijn te koop via de website Geaardleven.nl of via de site van Evenwijs (hier is inmiddels ook een tweede deel van Etenswijs te vinden) en kosten €15 per stuk. Het boek Lekker Anders! is ook als e-book verkrijgbaar en kost dan €7,50
Artikel de moeite waard?
Schrijf je dan nu in voor de nieuwsbrief en ontvang alle updates in je mailbox!
Zo hoef je geen enkel artikel meer te missen!
[mc4wp_form]
RT @VlijtigeLis: Lekker Anders! & Etenswijs, een Review:
http://t.co/DMfSsa1pJg
Hoi Iris,
Wat een leuke review! Ik ken de beide boekjes ook en gebruik ze heel veel! Inderdaad zitten er ontzettend leuke recepten in, ik heb ondertussen al een paar favorieten. Ik snap je opmerking over agave wel, en gebruik zelf steeds vaker vijgen om te zoeten… Er ontstaan de laatste steeds meer receptenboekjes die supermooi zijn vormgegeven…maar ik pak toch deze er regelmatig bij omdat er zulke lekkere en eenvoudige recepten in staan, en het nodigt mij altijd erg uit om te experimenteren. Groeten!
Hi Jeroen,
Wat leuk om te lezen! En inderdaad, het uiterlijk zegt lang niet alles, de boekjes staan zo vol met inspirerende recepten, daar kun je tijden mee voort! Ik ben er nog lang niet op uitgekeken!
Vijgen zijn inderdaad een mooie manier om mee te zoeten, maar honing gebruik ik ook graag en regelmatig.
RT @VlijtigeLis: Lekker Anders! & Etenswijs, een Review:
http://t.co/DMfSsa1pJg
@bugsenzo dat staat er maar weer mooi! #recepten met #insecten Lekker Anders! & Etenswijs, een Review: http://t.co/5yv4fQNrv1
RT @GeavdW: Leuk! #recepten Lekker Anders! & Etenswijs #Review #paleoproof – http://t.co/DQGIkMvXrI